COMMUNICATIE OVER STRALINGSRISICO'S
Een nieuw koninklijk besluit vestigde in 2020 de aandacht op transparante communicatie en informatie over medische stralingsdosissen en eventuele risico’s. Tot nu toe was de kennis hierover eerder beperkt en was het onduidelijk wie deze informatie aan de patiënt moest meegeven. Volgens het besluit moet elke voorschrijver van radiologisch onderzoeken – huisarts, tandarts, arts op een andere afdeling – niet alleen zijn patiënt de nodige informatie geven maar ook mee instaan voor de bijhorende ‘justificatie’.
COMMUNICATIE OVER STRALINGSRISICO'S
Een nieuw koninklijk besluit vestigde in 2020 de aandacht op transparante communicatie en informatie over medische stralingsdosissen en eventuele risico’s. Tot nu toe was de kennis hierover eerder beperkt en was het onduidelijk wie deze informatie aan de patiënt moest meegeven. Volgens het besluit moet elke voorschrijver van radiologisch onderzoeken – huisarts, tandarts, arts op een andere afdeling – niet alleen zijn patiënt de nodige informatie geven maar ook mee instaan voor de bijhorende ‘justificatie’.
Links radioloog dr. Kristof De Smet, rechts coördinerend hoofdverpleegkundige Benoit Durnez
Met medische beeldvorming wordt voorzichtig en zuinig omgesprongen. Blootstelling aan straling brengt namelijk een mogelijk risico met zich mee. Anderzijds is het zo dat een onderzoek de nodige diagnostische informatie ter beschikking stelt om tot een correcte diagnose te komen. Die inschatting en afweging van de voor- en nadelen – justificatie – maken de medische professionals in overleg met hun patiënt.
GEZONDHEIDSRISICO “Om even te duiden: zes standaardfoto’s van de cervicale wervelzuil betekenen een stralingsdosis van 0,2 millisievert (mSv)”, zegt Benoit Durnez, coördinerend hoofdverpleegkundige op de afdeling radiologie. “Dit zorgt voor een gezondheidsrisico dat te vergelijken is met het roken van 56 sigaretten of simpelweg 24 dagen buiten wandelen waar je onderhevig bent aan natuurlijke achtergrondstraling.
De voordelen van het onderzoek rechtvaardigen dus in de meeste gevallen het stralingsrisico. Dit neemt niet weg dat het belangrijk blijft om telkens die afweging te maken en om de patiënt hierover op een begrijpelijke en toegankelijke manier te informeren. Indien deze voordelen niet opwegen tegenover de nadelen wordt – steeds in overleg met de aanvrager – een alternatief onderzoek voorgesteld. Dit wordt het ‘substitutierecht’ genoemd.”
DE PATIËNT INFORMEREN Minstens even belangrijk als deze justificatie is het duidelijk informeren van de patiënten en dit op elk niveau van de gezondheidszorg en voor iedere doelgroep. Hoe, wanneer en door wie de communicatie hierrond moet gebeuren, werd een tweetal jaar geleden vervat in een nieuw koninklijk besluit (KB). Door COVID-19 schoof de implementatie van deze richtlijnen wat op in de tijd. Ondertussen heeft AZ Delta de invulling van deze communicatienood nauwkeurig doorgevoerd. De brochures en affiches die het hiervoor gebruikt, stelt het ziekenhuis ook gratis beschikbaar voor andere zorgprofessionals die eventueel radiologisch onderzoeken voorschrijven.
“De voordelen van het onderzoek rechtvaardigen dus in de meeste gevallen het stralingsrisico.”
COMMUNICATIESTRATEGIE AZ DELTA
AZ Delta zet al jarenlang hard in op communicatie met medewerkers, patiënten en stakeholders. Ook in het kader van medische beeldvorming haalt het team dan ook alles uit de kast. Het FANC stelde een reeks affiches en flyers op die in begrijpelijke bewoording de stralingsrisico’s uitleggen en tegelijk het belang van medische beeldvorming benadrukken. De voorbije maanden werkte de communicatiedienst samen met de dienst medische beeldvorming hard aan het op punt zetten van deze publicaties voor gebruik binnen en buiten AZ Delta. Inclusief een herkenbare huisstijl en de typerende kleuren.
Met verschillende posters in de wachtzalen en op de schermen probeert AZ Delta bovenstaande communicatie en justificatie op een begrijpelijke manier aan de patiënt mee te geven. Uiteraard is bijkomende informatie steeds beschikbaar in een voor de patiënt begrijpelijke informatiebrochure.
SPECIFIEKE SITUATIES
In een aantal specifieke situaties moet de patiënt schriftelijk geïnformeerd worden. Dat geldt voor minderjarige patiënten die een onderzoek ondergaan op CT of nucleaire geneeskunde, voor alle interventionele onderzoeken en bij radiotherapie. Verder is het belangrijk dat ook de aanvrager steeds informeert naar een mogelijke zwangerschap.
“In een aantal specifieke situaties moet de patiënt schriftelijk geïnformeerd worden.”
Benoit Durnez: “Voor ambulante patiënten en kinderen zijn er brochures en affiches in de wachtzalen, consultatieruimtes en op de website. Voor wie gehospitaliseerd is, zijn de brochures beschikbaar op de verblijfsafdeling en uiteraard is ook alle communicatie beschikbaar op de spoedgevallendienst.” Doordat volgens dit nieuwe koninklijk besluit ook huisartsen medeverantwoordelijk zijn voor deze communicatie en justificatie zijn alle communicatiedragers gratis te downloaden via de website.
1.500 deelnemers voor online symposium
AZ Delta blijft inzetten op zijn expertise en deelt die ook graag met de medische wereld. Zo organiseerde het team radiologie op 17 september 2022 het vijfde symposium radioprotectie. Met die jaarlijkse vorming komt het team tegemoet aan de vraag van radiologen, connexisten, cardiologen, orthopedisten, tandartsen en gemachtigden in de radiologie voor het behalen van hun accreditatiepunten rond radioprotectie. Ook deze vijfde editie was opnieuw goedgekeurd door het FANC en het RIZIV in het kader van de wettelijke accreditatie.
Met prof. dr. Reinhilde Jacobs, dr. Patrik Aerts en prof. dr. Gert Van Gompel als sprekers was er opnieuw een breed programma. Dr. Aerts focuste met zijn keynote op de praktische implementatie van het KB.
Het recordaantal van 1.500 deelnemers, deels ter plaatse, deel via online streaming bewijst de groeiende interesse onder medische professionals voor deze topic.
MEER INFO Benoit Durnez coördinerend hoofdverpleegkundige radiologie 051 23 70 19 benoit.durnez@azdelta.be Auteur: Stephanie Demasure Foto: Thomas Callens