EEN AI-MODEL VOOR STEMSTOORNISSEN
Een stemstoornis correct herkennen, categoriseren en patiënten naar de juiste arts doorverwijzen is niet eenvoudig. Daar komt tegen eind 2025 verandering in. RADar, het leer- en innovatiecentrum van AZ Delta, de stemkliniek van AZ Delta en enkele externe partners werken samen aan een app, die met AI stemopnames zal analyseren en evalueren.
EEN AI-MODEL VOOR STEMSTOORNISSEN
Een stemstoornis correct herkennen, categoriseren en patiënten naar de juiste arts doorverwijzen is niet eenvoudig. Daar komt tegen eind 2025 verandering in. RADar, het leer- en innovatiecentrum van AZ Delta, de stemkliniek van AZ Delta en enkele externe partners werken samen aan een app, die met AI stemopnames zal analyseren en evalueren.
V.l.n.r. dr. Lieve Delsupehe, ir. Louise Berteloot en projectmedewerker Melanie Vandaele. AZ Delta herbergt een unieke combinatie van artsen met een passie voor hun vak en experts in nieuwe technologie. Voeg daarbij de schat aan gestructureerde data van de stemkliniek van AZ Delta en er wordt heel wat mogelijk. Neus-keel-oorarts dr. Lieve Delsupehe: “We hebben een lange traditie van patiënten met stem- en zangproblemen. Voor een goede diagnostiek en om tijdens en na de behandeling een grondige opvolging te garanderen, registreren we alles gestructureerd. Zo verzamelden we intussen een unieke bibliotheek van meer dan 1.500 stemmen en dat aantal blijft groeien. Elke stemopname is gekoppeld met de beschikbare klinische informatie, geluidsopnames, beelden van de stembanden, de precieze diagnose en behandeling en opvolgingsopnames na behandeling.”
SLIMME MODELLEN TRAINEN Toen dr. Delsupehe in contact kwam met AI-engineer Louise Berteloot van RADar, ging de bal aan het rollen. “Ik heb ook een opleiding als logopediste achter de rug, dus de stemmenbibliotheek trok meteen mijn aandacht”, zegt Louise. “Dat er zo veel en zulke gestructureerde data voor handen waren, maakte de piste om een AI-model te trainen erg interessant.” Onder leiding van Chief Innovation Officer van RADar Peter De Jaeger werd een project ingediend bij VLAIO. Ook Goomyx, een team van applicatiebouwers uit Menen, het eerstelijnszorgcentrum De Piramide en de dienst neus-keel-oorartsen van GZA stapten mee in het hiervoor opgezette consortium. “We kregen een beurs toegekend voor de ontwikkeling van een app, onder de projectnaam PhonAID, wat staat voor Phoniatrics Artificial Intelligence Detection. Het motiveert ons dat de overheid hierin gelooft”, valt RADar-projectmedewerker Melanie Vandaele haar collega bij.
"We verzamelden intussen een unieke bibliotheek van meer dan 1.500 stemmen."
UITGANGSPUNT
Het uitgangspunt van dit project: de kennis en expertise uit de gestructureerde database in de eerste lijn gebruiken om vroegtijdig stemstoornissen te detecteren en beter te kunnen doorverwijzen naar de huisarts of naar een specialist. RADar zet de stemmenbibliotheek in om een AI-model hiervoor te trainen.
Zo zal een zorgverlener in de eerste lijn via een app zicht krijgen op eventuele doorverwijzing of de patiënt kunnen geruststellen als er geen opvolging nodig is. “Soms is heesheid iets banaals, maar vaak wordt het als symptoom onderschat”, benadrukt dr. Delsupehe. “De algemene medische regel is om iemand door te verwijzen zodra de heesheid vier weken aanhoudt. De impact van stemproblemen is niet te onderschatten. Van het moeilijk uitoefenen van een beroep, als leerkracht of zanger bijvoorbeeld, tot een symptoom van onderliggende problematieken. Ik denk onder meer aan stembandverlamming als indicator voor een longtumor. Of het nu om stembandknobbels gaat of om een oncologische pathologie: hoe langer het aansleept, hoe lastiger de behandeling wordt. Een snelle detectie en correcte doorverwijzing zijn dus cruciaal.”
"Het uitgangspunt: de kennis uit de database in de eerste lijn gebruiken om vroegtijdig stemstoornissen te detecteren."
TOEPASSING OP TWEE NIVEAUS
De app zal verschillende stappen koppelen aan de mogelijke diagnoses. De feedback op de stemopname van de patiënt is aangepast naargelang het om de patiënt of de huisarts gaat. De patiënt zelf zal een beperkte versie van de app kunnen gebruiken. Op zijn akoestisch signaal komt de respons of een raadpleging bij een arts al dan niet nodig is. Een uitgebreidere versie geeft huisartsen instructies op een hoger medisch niveau, zoals advies voor therapie of voor doorverwijzing, al dan niet dringend, naar een neus-keel-oorarts. Eventueel wordt hier ook al melding gemaakt van wenselijke medische beeldvorming, om te anticiperen op de raadpleging bij een specialist.
ONDERKENDE PROBLEMATIEK
Onderzoek naar en nieuwe technologie voor stemproblemen is een goede zaak, daar is het PhonAID-team het over eens. Dr. Delsupehe: “In 2023 alleen al hadden we in onze stemkliniek maar liefst 542 nieuwe patiënten. Het is niet eenvoudig om stemmen in kaart te brengen. Een stem is namelijk heel uniek, zoals een vingerafdruk. Dit project biedt dus een bijzondere kans om een maatschappelijk onderkend probleem sterker onder de aandacht te brengen. Tegelijk willen we nagaan of bepaalde parameters betrouwbare indicatoren zijn voor mogelijke onderliggende aandoeningen, zoals neurologische of long- en hartaandoeningen.”
LAAT JE STEM HOREN
De stemmenbibliotheek bevat heel wat afwijkende stemmen in een klinische context. Om het AI-model te trainen zijn natuurlijk ook gezonde stemmen nodig. Het PhonAID-team nodigt iedereen vriendelijk uit om bij te dragen aan dit project door hun gezonde stem te laten registreren. Wie wil meewerken kan zich melden via deze link.
MEER INFO Melanie Vandaele 051 23 73 64 laatjestemhoren@azdelta.be Auteur: Stephanie Demasure Foto’s: Thomas Callens