Na goedkeuring van het ethisch comité van AZ Delta en de erkenning van het FAGG werd de biobank van AZ Delta in 2023 opgericht. De biobank fungeert als een brug tussen de gezondheidszorg en wetenschappelijk onderzoek.
Doel van de biobank
De voornaamste doelstellingen van de biobank binnen AZ Delta zijn
het beschermen van patiënten door pseudonimisering en traceerbaarheid van alle stalen
transparantie te krijgen op alle studies die gebruik maken van menselijk materiaal
en wettelijk en kwaliteitsvol onderzoek te kunnen garanderen.
De activiteiten van de biobank bestaan voornamelijk uit registeren, verwerken en bewaren van stalen en dat zowel voor eigen onderzoekers als externe opdrachtgevers.
Afname en bewaring
De biobank verzamelt lichaamsmateriaal zoals bloed, weefsel en lichaamsvochten en geeft enkel vrij aan wetenschappelijk onderzoek onder toezicht van het ethisch comité.
Het lichaamsmateriaal kan worden afgenomen op vraag voor een specifieke klinische studie. Dit gebeurt op vrijwillige basis en met schriftelijke toestemming door de patiënt.
Er kan ook in sommige gevallen restmateriaal bewaard worden. Dit is overgebleven lichaamsmateriaal dat niet meer nodig is voor een diagnose of behandeling van een patiënt. Hier is geen uitdrukkelijke toestemming van de patiënt voor nodig.
De bewaring gebeurt steeds op de meest optimale temperatuur om de kwaliteit gedurende lange tijd te garanderen voor het gebruik bij toekomstig onderzoek.
Vertrouwelijkheid
De persoonlijke gegevens gelinkt aan het lichaamsmateriaal worden gepseudonimiseerd bij ontvangst van het lichaamsmateriaal. Dit betekent dat uw persoonlijke gegevens worden gecodeerd, hierdoor ben u niet rechtstreeks identificeerbaar, wel blijft er een traceerbaarheid naar uw dossier.
Deze traceerbaarheid is van belang als u weigert om nog deel te nemen aan de biobank. Er kan ook in uitzonderlijke gevallen, contact met u worden opgenomen als er tijdens een onderzoek iets wordt ontdekt dat voor u van belang kan zijn.
Tijdens het verloop van de afname tot het vrijgeven van resultaten bij wetenschappelijk onderzoek wordt bij elke stap de privacy van de patiënt gerespecteerd.
Weigering
De wet van 19 december 2008 over de biobanken bepaalt dat het verkrijgen, het gebruik en bewaren van menselijk lichaamsmateriaal enkel mag gebeuren als er geen uitdrukkelijke weigering is aangegeven door de patiënt of zijn vertegenwoordiger.
De patiënt heeft het recht om te weigeren en kan de weigering bekend maken door dit ingevulde en ondertekende formulier te overhandigen aan de behandelende arts of aan de beheerder van de biobank. Dit formulier is ook te bekomen aan het onthaal van het klinisch laboratorium. Alle lichaamsmateriaal en bijhorende klinische data zal dan worden vernietigd.
De patiënt kan met hetzelfde formulier, ook terugkomen op de beslissing om te weigeren. Dan wordt enkel het restmateriaal en klinische data, dat nadien verzameld wordt, in de biobank bewaard.
Eveneens kan de patiënt ervoor kiezen om niet geïnformeerd te worden bij uitkomst van resultaten die voor u belangrijk kunnen zijn.
Gebruik lichaamsmateriaal voor klinisch wetenschappelijk onderzoek
AZ Delta is een ziekenhuis dat onderzoek uitvoert en streeft naar innovatie. Gegevens uit uw patiëntendossier en overblijvend lichaamsmateriaal dat verzameld werd bij uw behandeling, kunnen eventueel worden gebruikt ter verbetering van de kwaliteit van zorg en voor klinisch wetenschappelijk onderzoek. In dit laatste geval zal het advies van de commissie medische ethiek van AZ Delta worden ingewonnen. Als dit gebeurt, zal u hierover geïnformeerd worden.
De verwerking van uw gegevens gebeurt volgens de geldende Wetgeving inzake bescherming van persoonlijke levenssfeer en gegevensbescherming, en bewaring van lichaamsmateriaal.
De studies in het wetenschappelijk onderzoek bieden de patiënt geen voordeel en de patiënt wordt niet op de hoogte gesteld van onderzoeksresultaten. Enkel indien blijkt, in uitzonderlijke gevallen, dat dit voor de patiënt klinisch relevant is zal de behandelende arts zijn patiënt hierover contacteren.
Iedere donatie aan de biobank is waardevol. Wetenschappelijk onderzoek kan met hulp van de biobank worden uitgevoerd op hoog niveau, bespaart tijd en zorgt voor een ruimer aanbod voor onderzoekers. De onderzoeksresultaten die hieruit voorkomen leiden tot meer kennis, meer inzicht en verbetering binnen de gezondheidszorg waar patiënten enkel maar baat bij hebben.
Contact
De biobank situeert zich in het RADar-gebouw op de campus in Rumbeke en maakt deel uit van het IVF lab/weefselbank en wordt geïntegreerd in het klinisch laboratorium. De biobank van AZ Delta wordt beheerd door dr. Emmanuel De Laere (emmanuel.delaere@azdelta.be), met als coördinator Magalie Houthoofd (magalie.houthoofd@azdelta.be). Voor meer info: biobank@azdelta.be