Radiochirurgie of craniële stereotaxie is een korte, krachtige bestraling waarbij met heel grote nauwkeurigheid tot een hoge dosis bestraald kan worden. Deze therapie kan in sommige gevallen voorgesteld worden als alternatief voor een chirurgische behandeling. De stereotactische radiotherapie kan ook als aanvullende therapie worden toegediend na een resectie van een gezwel, ter preventie van een recidief.
Het is een niet-invasieve behandeling waarbij een bestralingsmasker op maat zorgt voor een heel nauwkeurige positionering. Online beeldvorming met CT-scan op het toestel en reconstructie van het aangezicht d.m.v. een systeem met lasers vergroten nog de nauwkeurigheid.
Door de grote precisie kunnen de omliggende weefsels gespaard worden zoals bv. zenuwen, het normale hersenweefsel of de hersenstam ondanks de hoge dosis op het letsel.
Radiochirurgie kan worden toegediend voor schwannomen en meningeomen als primaire behandeling of indien er een kleine groeiende rest wordt vastgesteld. Veel frequenter wordt het ingezet voor de behandeling van hersenmetastasen. In 2021 werden er in AZ Delta een 50-tal patiënten met hersenmetastasen met deze techniek behandeld. De nevenwerkingen zijn beperkt tot gelokaliseerde tijdelijke alopecia en wat intracerebraal oedeem waarvoor soms preventief corticoïden worden opgestart.
Het te bestralen volume is bepalend voor het aantal sessies die variëren tussen de 1 tot 5 sessies. Er kan op verschillende plaatsen gelijktijdig bestraald worden, zo kunnen tot 5 hersenmetastasen in 1 sessie behandeld worden. De indicatiestelling en behandeling gebeuren multidisciplinair, wat wil zeggen dat de verwijzende arts, de neurochirurg, de radiotherapeut, de fysicus, de bestralingsverpleegkundige en de radioloog nauw samenwerken.