Leeftijdsgebonden maculadegeneratie (LMD) is de meest voorkomende oorzaak van onomkeerbaar gezichtsverlies bij mensen ouder dan 50 jaar. Het is een aandoening waarbij het centrale gedeelte van het netvlies, de macula (=gele vlek), wordt aangetast. De macula zorgt voor het precieze, scherpe zicht centraal, dat nodig is bij het lezen, schrijven en herkennen van details. Door deze aandoening gaat het centrale zicht geleidelijk achteruit. Het deel van het netvlies buiten de macula blijft goed werken.
Er zijn 2 vormen: de ‘droge’ en ‘natte’ vorm
Droge maculadegeneratie: de uitwisseling tussen de verschillende lagen van het netvlies is verstoord. Het netvlies raakt ondervoed en afvalstoffen stapelen zich op (=drusen). Langzamerhand veroorzaken deze drusen onomkeerbare schade, waardoor het zicht aangetast wordt. Het verlies van de gezichtsscherpte verloopt meestal geleidelijk en er treden geringe beeldvervormingen op. Aanvankelijk is het zicht licht gestoord en ervaar je meer licht nodig te hebben om te lezen, geleidelijk worden gezichten moeilijker te herkennen en zijn er meer leesproblemen.
Natte maculadegeneratie: door nieuwvorming van abnormale bloedvaatjes die de macula binnendringen komt er bloed/vocht in het netvlies, wat een snelle achteruitgang van het gezichtsvermogen veroorzaakt.
Bij beide aandoeningen blijft het perifere zicht normaal. Niets meer kunnen zien komt daarom nauwelijks voor bij LMD. De droge vorm komt het meest voor: 85 procent van de patiënten met LMD heeft deze vorm. De droge vorm kan evolueren naar een natte vorm.
Risicofactoren
- Hoge leeftijd
- Roken
- Blanke ras
- Hoge bloeddruk
- Zwaarlijvigheid
- Geslacht: vrouwen zijn vaker aangetast dan mannen
- Erfelijkheid: risico is groter als één van uw bloedverwanten maculadegeneratie heeft.
- Chronische blootstelling aan UV-stralen
Symptomen
Plots gezichtsverlies of vervormingen in het beeld. Dit laatste kan eenvoudig getest worden met een Amslerrooster.
Zelfcontrole aan de hand van Amslerrooster
Dek één oog af. Indien u gewoonlijk een leesbril draagt, doet u dit ook nu
Fixeer het centrale punt vanop leesafstand
Herhaal met andere oog
Zorg ervoor dat omstandigheden hetzelfde zijn als vorige keer. Let op verlichting, plaats, tijdstip en afstand van het amslerrooster tot uw oog.
Als er vervormingen of vlekken verschijnen in rooster: contacteer uw oogarts!
Voer de test eenmaal per week uit.
Onderzoek
Diagnose wordt gesteld door oogfundusonderzoek bij de oogarts. Meestal is aanvullend een scan van netvlies (OCT-macula) of kleurstofonderzoek (fluorescentie angiografie) noodzakelijk voor verdere diagnostiek.
Behandeling
LMD kan niet genezen. Wel kan men proberen de achteruitgang af te remmen of te stoppen.
- Droge maculadegeneratie: hiervoor bestaat geen specifieke behandeling. Soms worden vitaminesupplementen aangeraden.
- Natte maculadegeneratie: de behandeling bestaat uit het inspuiten van vaatgroeiremmende geneesmiddelen (anti-VEGF) in het oog.
Wat kunt u doen om uw ogen te beschermen?
- Draag een beschermende zonnebril
- Complete en gevarieerde voeding: eet regelmatig groene bladgroenten en vis
- Niet roken
- Doe aan lichaamsbeweging
- Bloeddrukcontrole
- Hou je gewicht in de gaten
Artsen
Alle oogartsen in AZ Delta voeren deze ingreep uit.
Info: dienst oogziekten, 24 juni 2020