Wat is een antibioticum?
Een antibioticum is een geneesmiddel dat we gebruiken om bacteriële infecties te behandelen. Het werkt alleen tegen bacteriën en heeft dus geen enkel effect op virussen, gisten of schimmels.
Antibiotica zijn belangrijke medicijnen. Penicilline en andere antibiotica zijn essentieel bij de behandeling van bacteriële infecties, het voorkomen van verspreiding van ziekten en het verminderen van ernstige complicaties.
Een goed gebruik van antibiotica
Sommige antibiotica die vroeger standaardbehandelingen waren voor bacteriële infecties, zijn nu minder effectief of werken helemaal niet meer. Deze 'antibioticaresistentie' is een gevolg van een verkeerd en overmatig gebruik van antibiotica.
Een bacterie is resistent tegen antibiotica wanneer de bacterie op de een of andere manier is veranderd. Deze verandering beschermt de bacterie tegen de werking van het medicijn of neutraliseert het medicijn. Elke bacterie die een antibioticabehandeling overleeft, kan zich vermenigvuldigen en zijn resistente eigenschappen doorgeven. Ook kunnen sommige bacteriën hun antibioticaresistente eigenschappen op andere bacteriën overbrengen - alsof ze een spiekbriefje doorgeven om elkaar te helpen overleven.
Niet tegen virussen
Antibiotica werken helemaal niet bij virale keelontstekingen, verkoudheden, griep, brochitis, sommige oorinfecties, sommige sinusinfecties. Dring dus bij uw arts niet aan op antibiotica voor deze aandoeningen. De antibiotica hebben in deze gevallen geen nut maar tasten wel de goede bacteriën in het lichaam aan.
Antibioticarichtlijnen
Ziekenhuizen - ook AZ Delta - hebben richtlijnen opgesteld om te komen tot zinvolle antibioticabehandelingen, en dus ongepast gebruik te verminderen. Specialisten en ook huisartsen moeten dus goed inschatten of er antibiotica nodig zijn, en zo ja welk antibioticum precies en in welke dosis.
Volg de voorgeschreven dosis
Neem de dosis antibiotica in die de arts u voorschrijft. Vraag dus altijd na hoeveel u per dag moet innemen en hoeveel dagen.
Het is verleidelijk om te stoppen met het nemen van een antibioticum zodra je je beter voelt. Maar de volledige voorgeschreven duur van behandeling uitnemen, is noodzakelijk om de ziekteverwekkende bacteriën te doden. Het niet innemen van een antibioticum zoals voorgeschreven kan ertoe leiden dat de behandeling later moet worden hervat en kan de verspreiding van antibioticaresistente eigenschappen onder schadelijke bacteriën bevorderen.
De voorgeschreven duur komt zeker niet altijd overeen met de volledige verpakking. De boodschap dat het doosjes altijd volledig uitgenomen moet worden, is dus niet correct.
Breng de overschot van de antibiotica weer binnen bij uw apotheek. Geef ze in elk geval niet door aan anderen of ga zeker niet op eigen initiatief zelf een kuur opstarten.
Combineer niet met alcohol
Antibiotica en alcohol hebben een aantal gelijkaardige ongewenste effecten, zoals maaglast, diarree en duizeligheid. Als u beide combineert kan dat leiden tot meer uitgesproken klachten. Er zijn ook antibiotica die u echt niet met alcohol mag combineren. Als u bijvoorbeeld Tinidazole, Metronidazole of Co-Trimoxazole combineert met alcohol, dan zijn zwaardere effecten mogelijk, zoals braken, felle hoofdpijn of zelfs hartklachten.
Wat kunt u doen als patiënt?
- Zet uw arts niet onder druk om u een antibioticumvoorschrift te geven. Vraag uw arts om advies over hoe u de symptomen kunt behandelen.
- Zorg voor een goede persoonlijke hygiëne om bacteriële infecties te voorkomen om een antibioticabehandeling te vermijden.
- Zorg ervoor dat uzelf en uw kinderen de aanbevolen vaccinaties ontvangen. Sommige aanbevolen vaccins beschermen tegen bacteriële infecties, zoals difterie en kinkhoest.
- Verminder uw risico op het krijgen van een door voedsel overgedragen bacteriële infectie. Drink geen rauwe melk, was uw handen en kook voedsel op een veilige temperatuur.
- Gebruik antibiotica alleen zoals voorgeschreven door uw arts. Neem de voorgeschreven dagelijkse dosering en voltooi de voorgeschreven behandelingskuur.
- Neem nooit overgebleven antibiotica voor een latere ziekte. Ze zijn misschien niet het juiste antibioticum en zouden geen volledige behandelingskuur zijn.
- Neem nooit antibiotica voorgeschreven voor een andere persoon.
Info: voorzitter antibioticawerkgroep AZ Delta, 18 januari 2023