In ons land wachten meer dan duizend mensen op een nieuw leven via orgaantransplantatie. Elk jaar sterven er honderd mensen omdat er te weinig organen zijn.
Ook in ons ziekenhuis is er een dienst die familieleden begeleidt bij orgaandonatie. Medisch coördinator is dr. Piet Lormans. Hij wordt bijgestaan door lokale donorcoördinator Johan Froyman.
Soorten donatie
Er zijn twee mogelijkheden van orgaandonatie: ofwel ontvangt men een orgaan van een overleden donor ofwel van een levende donor. Gemiddeld zijn er per donor 3,4 transplantaties.
Overleden donoren: de gedoneerde organen zijn afkomstig van een donor die hersendood is verklaard. Hersendood betekent de onomkeerbare dood van de hersenen door een hersenbloedding, hersentrauma… De diagnose moet worden gesteld door drie artsen, die altijd onafhankelijk optreden, los van de medische teams die instaan voor het wegnemen en transplanteren van de organen.
Levende donoren: een levende donatie kan gebeuren wanneer iemand vrijwillig - zonder onder economische of psychische druk te staan - beslist om één van de twee nieren of een stuk van de lever af te staan. Hierbij heeft de gezondheid van de levende donor voorrang.
Levende donatie biedt een groot aantal voordelen, maar de psychische en emotionele impact hiervan mag niet worden onderschat. Deze vorm van donatie gebeurt veel minder dan bij overleden donoren.
Toestemming voor orgaandonatie
Volgens de Belgische wet wordt iedereen (die in het bevolkingsregister of sedert meer dan zes maanden in het vreemdelingenregister is ingeschreven) na het overlijden als potentiële donor beschouwd, tenzij hij/zij zich hiertegen uitdrukkelijk heeft verzet.
In de praktijk gaan de artsen na of iemand geregistreerd is als donor. Is dit niet het geval, zullen ze aan de nabestaanden vragen hoe de overledene tegenover orgaandonatie stond. Een moeilijk gesprek op een moeilijk moment.
Daarom is het belangrijk dat je praat met je familie over donatie, zodat ze je mening kennen.
Overigens komen niet alleen organen van jonge mensen in aanmerking. Door de grote nood aan organen en de steeds betere medische technieken kan je na uw dood ongeacht uw leeftijd het verschil maken voor anderen.
Verzet of expliciete toestemming tegen of voor donatie van eigen organen kan worden geregistreerd bij de dienst bevolking op het gemeentehuis.
Hoe verloopt een donatie?
Hart, longen, lever, alvleesklier (pancreas), nieren en dunne darm(en) zijn de organen die geschikt zijn voor transplantatie. Ook donatie van weefsels zoals huid, hoornvliezen (cornea), bot- en peesweefsel, slagaders en hartkleppen kunnen worden getransplanteerd.
Als een patiënt in aanmerking komt als donor, verwittigt men de transplantcoördinator. Hij coördineert de hele procedure (voorbereiding en operatie). Als er geen bezwaar is tegen orgaandonatie, onderzoeken artsen of de donor welke organen geschikt zijn voor donatie. Vervolgens wordt Eurotransplant verwittigd. Eurotransplant is een samenwerkingsverband van de transplantcentra van België, Nederland, Luxemburg, Duitsland, Oostenrijk, Hongarije, Kroatië en Slovenië. Eurotransplant overloopt de wachtlijst en onderzoek voor elke orgaan welke potentiële ontvanger de grootste kans heeft op succes.
De organen worden weggenomen en naar verschillende transplantcentra vervoerd in binnen- en buitenland. De organen worden onmiddellijk getransplanteerd bij de kandidaat-ontvanger. Het lichaam van de donor wordt daarna overgedragen aan de familie.
De ontvanger weet niet wie zijn donor was of vanwaar hij kwam. Ook de nabestaanden van de donor weten niet wie geholpen werd. De anonimiteit is bij wet verplicht.
Wie betaalt de kosten?
Eens de hersendood is bevestigd, worden de kosten voor de behandeling van de donor verdeeld onder de verschillende ontvangers. Als donor betaalt u dus niets. De begrafeniskosten daarentegen blijven ten laste van de familie van de donor.
Meer info over orgaandonatie en de nodige documenten om in te vullen.
Info: dienst anesthesie-reanimatie, 26 januari 2024
Interessante websites
www.vlaanderen.be/nl/gezin-welzijn-en-gezondheid/overlijden-en-erfenis/o...