Zorg poortkatheter

Hier vind je richtlijnen om de poortkatheter correct te gebruiken, opgemaakt door de artsen en medewerkers van de dienst vaatchirurgie, algemene chirurgie, oncologie en hematologie.

• Voer steeds handhygiëne uit vooraleer je de poortkatheter manipuleert.
• Werk steeds met een schoon werkoppervlak. Ontsmet de huid voor aanprikken, gebruik bij voorkeur chloorhexidine 2% in 70% alcohol.
• Eens de aanpriknaald in situ is: ontsmet de katheterhub (= uiteinde verlengleiding van de aanpriknaald) voor gebruik bij voorkeur met chloorhexidine 2% in alcohol 70%. Respecteer een contacttijd van 15 seconden en een droogtijd van 15 seconden.
• Raak steriele onderdelen (zoals de hub op de aanpriknaald, de tip van je spuit,…) niet rechtstreeks aan met de handen.

• Post-operatieve zorg:
  • Zie toe op een goede wondheling na plaatsing. Bij problemen, neem contact met de behandelende arts vooraleer van start te gaan met therapie.
  • Na 10, maximum 14 dagen na plaatsing mogen (niet-resorbeerbare) hechtingen verwijderd worden.
• Voorkom altijd luchtaspiratie langs de aanpriknaald: zet steeds het klemmetje op de verlengleiding van de aanpriknaald dicht bij deconnectie.
• Gebruik bij manipulatie van de poortkatheter steeds een spuit met volume van minstens 10 ml.
• Indien een poortkatheternaald in situ is, moet deze naald elke 7 dagen vervangen worden. Automatisch wordt het verband dus ook elke 7 dagen vervangen. Vervang het verband ook wanneer het zichtbaar bevuild is.

• Desinfecteer je werkblad.
• Leg je materiaal klaar:
  • Steriele set (met steriel veld, kompressen en blister voor ontsmettingsvloeistof)
  • Alcoholische ontsmettingsvloeistof. Bij voorkeur Chloorhexidine 2% in 70% alcohol.
    Gebruik chloorhexidine 0.5 % in 70% alcohol bij kinderen tot 15 jaar.
  • Aanpriknaald poortkatheter
  • 10ml NaCl 0.9% steriel opgetrokken.
  • Niet-steriele handschoenen
  • Infuus + leidingen. Droog geconnecteerd en nadien gepurgeerd.
  • Transparant semipermeabel steriel eindverband
• Zorg dat de aanprikplaats van de poort goed ‘bereikbaar’ is. Vraag de patiënt om knellende kledij uit te trekken.
• Help de patiënt in een comfortabele halfrechte houding. Zittend tegen de leuning van een bed/stoel.
• Lokaliseer PAC en observeer de poortkatheter:
  • Bij pijn, verdikkingen, tekenen van infectie, hematomen: neem contact met de behandelende arts vooraleer aan te prikken.
  • Indien moeilijke fixatie: prik aan met steriele handschoenen
• Leg de steriele set open en doe alcohol op de kompressen.
• Ontsmet de aanprikplaats breed (10 op 10 cm). Respecteer 15 seconden contacttijd en 15 seconden droogtijd.
• Purgeer de aanpriknaald steriel. Zet het klemmetje op de leiding dicht.
• Hang infuus klaar indien van toepassing.
• Handhygiëne
• Trek niet-steriele handschoenen aan
• Neem de aanpriknaald in je dominante hand en verwijder het plastic omhulsel dat nog rond de naald zit.
• Fixeer de poortkatheter tijdens aanprikken bij voorkeur met 3 vingers. Zie foto.

• Vraag de patiënt weg te kijken, diep in te ademen en prik de poortkatheter aan.
  • Prik loodrecht op het septum (niet loodrecht op de huid). Prik tot op de bodem van de injectiekamer, druk niet verder.
• Controleer of aspiratie mogelijk is, injecteer 1ml NaCl 0.9%, aspireer dan tot je bloed hebt in de verlengleiding van je naald, vermijd dat bloed tot in de spuit met NaCl 0.9% komt.
  • Indien aspiratie gelukt is, spoel na met de rest van de spuit NaCl 0.9%.
  • Indien aspiratie niet gelukt is, probeer je voorzichtig met 10 ml NaCl 0.9% fysiologisch te spoelen. Probeer dan nogmaals te aspireren. Indien geen bloed te aspireren neem contact op met onze verpleegkundig specialist intraveneuze katheterzorg (zie contactgegevens verder).
• Bevestig het afdekkend verband. Gebruik een steriel, transparant, semi-permeabel PU-verband. Doe geen kompressen op of onder de naald, tenzij de wonde nog wat nasijpelt direct post-operatief. Postoperatief kan je wel een kompresje leggen op de hechtingen zodat deze niet inkleven in het verband. Schrijf de datum op het eindverband.
• Start de therapie.

• Verzamel het materiaal:
  • Bloedtubes
  • Alcoholische ontsmettingsvloeistof
  • Steriele kompressen
  • Niet-steriele handschoenen
  • Steriele spuit 10ml
  • 3 x 10ml steriel opgetrokken NaCl 0.9%.
• Ontsmet de katheterhub.
• Connecteer spuit met NaCl 0.9% en spoel de katheter voor de bloedname met 10ml NaCl 0.9%.
• Aspireer met een 10ml spuit, 10ml bloed. Gooi dit weg.
• Neem bloed indien mogelijk met een adapter. Zie onderstaande foto van het systeem dat binnen AZ Delta gebruikt wordt (zie foto)
• Spoel na met 2x 10ml NaCl 0.9%.

• Spoel steeds pulserend: in schokjes, per 1ml.
• Spoel met 10ml NaCl0.9%, spoel bij kinderen <10kg met 5ml NaCl 0.9%
  • telkens na het toedienen van de IV-therapie
  • na bloedreflux in de leiding.
  • Spoel een ongebruikte poortkatheter 1 maal per 12 weken
• Spoel met 20ml NaCl0.9% na het toedienen van vetproducten (zoals TPN) en bloed, ook na bloedafname (niet bij kinderen <10kg).
• Indien verder geen therapie meer nodig is: sluit de poortkatheter op correcte wijze af:
  • Spoel pulserend met 10ml NaCL 0.9% en sluit de klem terwijl je de laatste 2ml traag inspuit. Hierdoor wordt het aanzuigen van bloed thv de kathetertip vermeden.
  • Verwijder ook de poortkatheternaald indien van toepassing. Breng een eindverband aan. 

Brochure poortkatheter

Indien er verder nog vragen of onduidelijkheden zijn, neem dan contact op met

de verpleegkundig specialist katheterzorg (enkel op maandag of dinsdag)
t 051 23 75 07
e emma.lernout@azdelta.be

of bel naar 

Rumbeke: 051 23 78 25

Torhout: 050 23 23 54

Menen: 056 52 51 74